Scrollen, swipen, bingen… uren verdwijnen als de filmpjes verschijnen. Tips hier, trucs daar, en dan, als we eindelijk dat potlood of penseel oppakken, voelt het alsof de creativiteit verstopt zit achter een dikke, grijze muur. Herkenbaar?
Ik weet nog goed die frustratie toen ik zelf begon met portretten. Ik probeerde van alles, volgde alle ‘succesformules’ online, maar dat ene portret dat écht leek? Nergens te bekennen. ‘Geen talent,’ dacht ik dan, ‘of het is gewoon mijn ding niet.’
Maar wat als die uren achter het scherm, die passieve consumptie, stiekem onze creatieve spieren verslappen? Stel je voor: gemiddeld drie uur per dag. Dat tikt aan! In één jaar al meer dan duizend uur… Wat kun je allemaal in 1000 uur tekenen?
Het punt is: creativiteit laat zich niet dwingen door een snelle methode. Het heeft ruimte nodig om te ademen, om te dwalen, om onverwachte paden te bewandelen.
Gooi dat schermpje aan de kant, ontdek hoe creatief je bent en dan is de beloning dat portret waarvan je eerst dacht: ‘Nah, nee, dat lukt nooit.´
Inschakelen van creativiteit.
Tja heb je een knop dan? Nee, dat niet maar ik heb wel 3 vragen waar de antwoorden je mee gaan helpen. De eerste ligt wel een beetje voor de hand geef ik toe:
• Wat is creativiteit?
Creativiteit verschilt wel per persoon. Voor de één is dat een ondeugende kabouter die in het rond springt zonder planning en combineert van alles en nog wat tot er iets plopt. Een aha moment. Voor de ander kan het meer een verleiding zijn om juist toch nog een stap verder te gaan, met wat dan ook, al lijkt het helemaal niet logisch.
Vandaar creatief zijn is dat vermogen om regels te breken en je eigen gang te gaan. Het is je innerlijke uitvinder, je persoonlijke ‘waarom niet?’-knop. In de kunst is het die vonk die een alledaags gezicht omtovert tot een uniek portret vol expressie, zelfs al lijkt het in eerste instantie meer op een cartooneske versie van wie je ook tekende.
Wat echt handig is om voor ogen te houden is dat creatief zijn meestal uit een hoek komt waarvan je het niet verwacht. En daarom kom je er alleen achter als je ook veel experimenteert.
• Hoe ontdek je creatieve talenten?
Dat is wel een punt: je creatieve talenten ontdekken, dat is een beetje als verstoppertje spelen met jezelf. Ze zitten er ergens, maar je moet ze even zien te vinden.
De truc is: niet zoeken op de ‘logische’ plekken. Ga eens kijken op de ‘onlogische’ plekken! Probeer dingen uit die je normaal niet zou doen. Ooit gedacht om met je linkerhand te tekenen? Of om een portret te maken van iemand die je alleen van een vage droom kent? Ja, creatieve talenten houden van verrassingen.
Ze bloeien op als je de regels even vergeet en gewoon lekker kliedert en experimenteert. Elke mislukte poging is geen fout maar een aanwijzing. Een routekaart naar de verstopplaats van je eigen creatieve kabouter of wat dan ook. Bij wat je ook maakt, jij weet van tevoren eigenlijk nooit waar het exact op uitdraait. En dat is de verrassing van kunst. Zelfs als je realistische portretten tekent.
• Hoe stimuleer je creativiteit?
Creativiteit stimuleren is een beetje als een luie kat wakker maken. Je kunt gaan roepen en trekken (lees: jezelf dwingen), maar dat werkt meestal averechts. Een meer subtiele aanpak is dan ook beter. Met een beetje ‘catnip’ voor je brein.
- Scherm Detox: minder schermtijd is goud. Die uren dat je passief beelden consumeert, kun je ook actief beelden creëren. Je kunt bijvoorbeeld gaan fietsen of wandelen en bewust gaan zoeken naar wat je zou willen tekenen of schilderen. Of wie kan natuurlijk ook.
- Vrije Associatie Tekenen: Zet een timer op 5 minuten en teken alles wat in je opkomt als je aan een bepaald woord denkt (bijvoorbeeld “verrassing” of “gezicht”). Oordeel niet, gewoon tekenen!
- Routine Doorbreken: Teken eens op een ongewone plek bijvoorbeeld in de tuin. Gebruik onverwachte materialen zoals watten en grafiet of houtskool poeder.
- Speelplaats Creëren: Maak van je tekentafel een speelplaats. Leg er gekke tijdschriften neer, vreemde objecten, foto’s van gekke bekken. Laat je inspireren door het onverwachte.
- Fouten Omarmen: Zie elke ‘mislukking’ als een kans om iets nieuws te ontdekken. Ik hoop dat je het verhaal van Thomas Edison kent. En toen hij het eenmaal voor elkaar had zeiden de mensen: ‘Wat moet je er mee? We hebben toch kaarsen?’ En kunst is kunst, wat jij als mislukt bestempelt kan voor een ander juist mooi zijn.
- Wees Niet Bang om Dom te Zijn: Creativiteit houdt van een beetje onbevangenheid. Durf dingen te proberen die ‘nergens op slaan’. Briljante ontdekkingen, unieke stijlen enzovoorts zijn altijd het gevolg van dat iemand alles op z’n kop zette.
Conclusie
De meeste creativiteit ontstaat. Uit iets wat naar boven plopt. Creativiteit is vrijwel nooit iets wat je bedenkt. Het is vaak het gevolg van een eerdere actie, van iets wat je doet. In creativiteit zit dan ook veel gevoel.
Dat betekent hoe meer je experimenteert, hoe beter die kleine met puntmuts springt, je weet wel, die kabouter eerder in de tekst. En, vaak is creativiteit net als een fossiel. Je legt de staart bloot, bij wijze van maar het lichaam en de kop en de poten moet je dan nog ontdekken. Dan is een briljant idee alleen maar een start. Waarbij je wordt uitgenodigd om verder te gaan.
Van fout naar goed
En bekijk nog even de korte video, als inspiratie dan, daarin zie je namelijk hoe ik van fout naar goed ging. En je dus kunt afvragen of fout wel fout was of dat het gewoon een onbewuste basis was voor het uiteidnelijke resultaat. ik wens je alle succes.