De diepte in
Het antwoord op de vraag hoe krijg ik diepte in mijn portrettekening is: niet. Omdat je op een plat vlak tekent. Maar je wilt een illusie tekenen, een net alsof. Dat het lijkt alsof je verder weg kunt kijken.
Dan is alles op de voorgrond groter en naar achteren toe kleiner. In een landschap is dat heel erg voor de hand liggend. Als je ziet hieronder:
Bij de pijlen:
- 1) je ziet hem hier vrijwel niet maar onder de punt van pijl 1 loopt dan de horizonlijn.
- 2) Contrast op de voorgrond, een object wat groot is lijkt dichterbij
- 3) Het visuele pad naar achteren waardoor het idee van diepte wordt versterkt. Het verdwijn punt ligt aan het einde van dit pad
- 4) Contrast in toonwaarden op de voorgrond, donkere schaduwen
Hoe maak je de illusie van diepte in een portrettekening?
Alles wat je bij het landschap zag gebruik je ook als je een portret gaat tekenen. Alleen dan veel subtieler. Niet zo erg zichtbaar dus. Maar zeker als je vanaf de zijkant driekwart een gezicht tekent kun je daar iets mee. Bijvoorbeeld het oog vooraan iets groter dan het tweede oog achteraan.
Je kunt er ook wat mee als je de achtergrond betrekt in deze diepte illusie.
Diepte op een plat vlak kun je suggereren door:
- 1 lijnen perspectief
- en 2 met toonwaarden
Perspectief
Perspectief ontstaat als je lijnen niet meer recht, dus horizontaal of verticaal, tekent op een plat vlak maar onder een hoek. En deze lijnen laat verdwijnen naar een punt op de horizonlijn. Deze lijn is natuurlijk denkbeeldig en hangt af van jouw gezichtspunt. Bijvoorbeeld: sta je (ligt de horizonlijn lager) of zit je op een stoel. (ligt de horizonlijn hoger)
Toonwaarden
Diepte met toonwaarden, ook een vorm van perspectief, krijg je door donkere toonwaarden voor de lichtere te zetten. In de praktijk ziet het er dan zo uit met een cirkel en een rechthoek.
Hoe teken je diepte in een portrettekening
1 Perspectief voorbeelden – met patronen
Bij lijnen denk je gelijk aan strepen maar perspectief kan ook ontstaan door patronen. Een voorbeeld zie je hierna, de waterdruppels op het gezicht. De voorste is groter dan de 2 achterste
1 Perspectief voorbeelden – met Lijnen
Met deze schets laat ik je zien welke lijnen voor perspectief zorgen.
Als ik al schreef in de inleiding, bij de 2 lijnen zie je hoe het voorste oog groter is. Waardoor perspectief ontstaat.
Bij 1) Deze getekende lijnen zorgen voor de indruk dat het gezicht een bolvorm krijgt. Later is het dus de kunst dat effect te behouden als je de toonwaarden gaat tekenen
2) De nek op de romp met 2 strepen het idee van een driehoek waardoor de nek overgaat in de romp en je ook het idee krijgt dat de nek een min of meer ronde vorm is
2 Perspectief met toonwaarde
Je denkt bij dit onderwerp wellicht aan het hele gezicht maar ook laat ik maar zeggen ‘de onderdelen’ als de lippen hebben te maken met perspectief. In deze korte video laat ik je dat zien. Hoe de toonwaarden en lijnen de illusie van gebogen vorm geven aan de lippen.
Perspectief in de achtergrond
Een achtergrond doet niet veel met perspectief tenzij je de toonwaarden in de hele tekening neemt als middel voor diepte werking. Als je ziet in het volgende voorbeeld:
Hier zijn de donkere toonwaarden van de haren nadrukkelijk op de voorgrond en is de achtergrond veel lichter. En wat lichter is lijkt verder weg. Atmosferisch perspectief heet dat, wat natuurlijk komt vanaf landschappen. Overigens ontstaat dat ook door het gebruik van kleur.
Conclusie
Diepte in portrettekeningen kun je het best suggereren met perspectief en toonwaarden.
Perspectief gebruik je door ervoor te zorgen dat de lijnen onder een hoek staan en naar een zelfde punt in de achtergrond als het ware verdwijnen. Het verdwijnpunt ligt dan op de horizonlijn.
In toonwaarden doe je dat door de donkerste toonwaarden op de voorgrond te houden en de lichtere meer naar achteren. Dat is niet altijd even makkelijk want je kunt ook de keus maken voor een zwarte achtergrond.
Dan komt de suggestie van diepte alleen door het gezicht zelf maar net als in foto’s kun je dat ook doen met scherpte: de voorgrond scherper en de achtergrond meer wazig.
Wat vaak voorkomt, zeker als je pas begint, dat mensen te weinig schaduwen, dus toonwaarden, tekenen in een gezicht. Waardoor de tekening niet realistisch lijkt omdat diepte ontbreekt.
Ik wens je alle succes met tekenen en hieronder staan nog meer artikelen als je nog verder wilt lezen.