Fotorealistische ogen tekenen.
ogen tekenen kun je nooit genoeg doen. Omdat ogen de blikvanger zijn in elk portret. Vandaar dat ik ze blijf tekenen. In dit artikel heb ik een overzicht gemaakt in 9 stappen.

Vandaar stap 1:
Met B potlood. Niet een hard potlood nemen want die lijnen kun je niet of moeilijk corrigeren. Handig is als je al aangeeft waar het wit van het papier zichtbaar moet blijven, de lichtplekken. Waar je ook op moet letten is de ronding van de oogbol, dat je hem niet te smal tekent en de oogbol is geen ‘perfecte’ cirkel.

Stap 2
Alle lijnen in deze stap zijn gemaakt met 6B en 3B. Het donkerste is 6b potlood. En je ziet dat het zwart aan de rechterkant van de oogbol niet getekend is tot de daar voor aangegeven lijnen. Dat is gedaan om rekening te houden met het doezelen in een later stadium.

Stap 3
In deze stap werden met een scherp B potlood werden fijne lijntjes van de rand van de cirkel naar het centrum toe getekend. Met zacht gum daarna doezelen. Doezelen met gum is een aparte techniek die als verschil heeft met een papieren doezelaar dat je meer gebruik maakt van het wit van het papier.

Stap 4
Het oog zelf drijft als het ware in het ooglid. De begrenzing van de cirkel is daarom ook geen harde zwarte lijn maar een wat zachtere overgang. De wimpers zijn getekend met een scherp B potlood, stevig aandrukken want de achtergrond moet er nog overheen. Probeer ook niet elke wimper te tekenen maar juist genoeg om het ‘echt’ te laten lijken.

Stap 5
De wimpers verder afgewerkt met B potlood, let ook op dat de onderkant van de wimpers geen ‘rechte’ lijn is maar bestaat uit rondingen. Het zijn als het ware de onderkanten van iedere wimper afzonderlijk.

Stap 6
De huid om het oog is gemaakt met F potlood, vrij licht opgezet.

Stap 7
De huid om het oog iets donkerder gemaakt met 2B potlood, de lichtere plekken ontstonden door voorzichtig schrapen met zachte gum. Wil je het ‘fotorealistisch’ houden dan is het belangrijk niet het effect van het witte papier te bedekken met een dikke laag grafiet. Behalve in de donkere delen dan.
Het oogwit is gemaakt met een onderlaag van F en daaroverheen B. Hierboven in stap 7 ziet het er te donker uit maar in de volgende stap zie je waarom.

Stap 8
Met gum het oogwit bewerkt door voorzichtig met gum te ‘schrapen’ bewerken. Handig als je en zacht gum in plakjes snijdt waarmee je dan kunt werken. Wel opletten dat je de lichtplekken in het oogwit ook wit laat. Om deze beter uit te laten komen is aan de bovenkant het oogwit wat donkerder gemaakt met 2B potlood. Het donkere vlak rechts is ook 2B en de overgang tussen de oogbol zelf en het donkere vlak is B potlood, beide apart aangebracht naast elkaar en dan gedoezeld.

Stap 9
Met gum de lichte delen nog wat lichter gemaakt, de wimpers aan de onderkant en het donkere deel is B potlood. Belangrijk bij fotorealisme is dat je goed kijkt op welke plekken de licht reflecties zitten. Die goed weergeven maken of breken realisme.
Valkuil
En laat je niet misleiden door hyperrealistische tekenaars van ogen, want het komt nog al eens voor dat zo’n heel oog gemaakt werd op een 30 x 40 cm vel. En hoe groter hoe meer detail je natuurlijk kwijt kunt. De totale lengte van dit oog was maar 9 centimeter, maar in een gemiddeld portret ( op een vel van 40 x 60 cm) is een oog niet groter dan 3 tot 4 centimeter.
Papier en potlood en houtskool
Ook zit er verschil in welke potloden je gebruikt, deze tekeningen, als alle op de website, zijn gemaakt met Derwent Graphic soft potloden. En het soort papier. Veel tekenpapier heeft een structuur aan de voorzijde en is gladder aan de achterzijde. Voor fotorealistische tekeningen kun je best de achterzijde (gladde kant) gebruiken. Deze tekening is gemaakt op Canson 160 grams wit.