Je begint een portrettekening:
met hulplijnen waarmee je de vorm tekent, dan diepte maken met het tekenen van schaduwen en als laatste met de achtergrond de vorm van het gezicht benadrukken.
De eerste stap
je krijgt beter zicht op perspectief als je begint met hulplijnen. Dat gaat net als met een cirkel: teken een cirkel uit de losse pols en dat zal niet makkelijk zijn. Maar teken eerst een vierkant en zet daar de cirkel in, tja, dan lijkt het opeens veel meer een rondje.
Stap 2
De tweede stap voor meer perspectief in een gezicht is het toevoegen van schaduwen. Daarmee maak je diepte in jouw tekening en ook dat zorgt er weer voor of een portret ook echt lijkt.
En de derde stap
De derde stap is wat je met de achtergrond doet. Nou lijkt dat niet zo belangrijk maar een achtergrond laat een gezicht meer naar voren komen. Waardoor je ook weer een meer 3d effect in jouw portrettekening krijgt.
Hierna laat ik je met voorbeelden de drie stappen zien. Voor het overzicht zijn het korte stukjes maar overal staan de linkjes bij naar die artikelen die afzonderlijk ingaan op elk deel.
Hoe teken je verhoudingen
Ik gebruik hiervoor hulplijnen. Ik teken de opzet in het begin met zoveel mogelijk rechte lijnen. Dan kun je de verhoudingen beter inschatten. Ook gebruik ik de schaduwen, althans de randen daarvan om te zoeken naar de verhoudingen.
Ik teken dan de schaduwen zelf nog niet, maar wel de lijnen die de schaduwen (dus de randen van de schaduwen) over het gezicht trekken.
Hoe dat gaat zie je op de 2 volgende afbeeldingen
- De eerste maakte ik binnen de 5 minuten. Ik concentreerde me enkel op de hoofdlijnen. Het maakt in dit stadium niet uit of het er gelijk goed op staat. Het is altijd makkelijker om vanaf die verkeerde lijn naar de goede te komen.
- Ik begin, bijna altijd, met een streep waar de onderkant van de ogen komen.
- Op de volgende zie je de uitwerking. Hier heb ik meer rondingen aangegeven zodat de echte vorm in het gezicht komt.
Cirkels en andere bolvormige opzetjes zijn eerder een omweg dan hulp
Ik begin nooit met een cirkel. Ik teken liever gelijk wat ik zie en vereenvoudig dat met rechte lijnen voor de eerste strepen. Cirkel ‘ methoden’ of welke andere dan ook zijn vooral handig als je een gezicht wilt tekenen maar niet jouw portret. Elk gezicht is uniek.
Het beste is om eerst een schets te maken, gewoon op een stuk goedkoop schets papier. Ik gebruik schetsboeken van de Action. Daar kun je ook nog flink in gummen als dat nodig is. Daarna zet je de schets over, met een lightpad bijvoorbeeld op een stuk goed tekenpapier.
Nu je niet meer hoeft te gummen, want de schets is tenslotte dan al goed, beschadig je het papier niet zo. Als je veel gumt op een plek kan dat lelijke vlekken achterlaten als je daar later overheen doezelt.
Hoe teken je Schaduwen?
Schaduwen tekenen is een aanvulling van perspectief. Omdat diepte vooral ontstaat door toonwaarden. In het kort, wat echt donker is neigt naar voren op een plat vlak als de achtergrond licht is.
De donkere schaduwen als onder de hand en arm, maakte ik door eerst met watten een laag houtskoolpoeder aan te brengen. En daarna met een 14B Faber Castell pitt mat potlood de tweede laag te tekenen.
Echt diep zwart krijg je zo. Wat je met gewone grafietpotloden niet lukt. Bij de haren deed ik hetzelfde. Verder zie je al dat ik veel verschillende materialen gebruik. In het begin niet, niet omdat ik zo verstandig was maar gewoonweg niet wist wat er allemaal was. En uiteindelijk had dat een voordeel omdat zo ontdekt wat je precies met 1 potlood kan.
Bijna alle portrettekeningen in het begin maakte ik met 3 potloden en houtskool. Het is zeker aan te raden als je pas begint omdat meer mogelijkheden ook meer verwarring geeft. Op de over pagina staat een tekening die zo is gemaakt ( waar ik met groen shirt aan op sta)
Hoe je huid tekent met potlood
- Ik begin dan met een zacht potlood, 2B of 3B
- Met een potlood maak je cirkelvormige bewegingen,
- En belangrijk: druk vooral niet te hard, want dan zie je steeds de aanzet van ieder cirkeltje
- Dan de laag doezelen
- En als het donkerder moet ga ik er met een 4B potlood overheen
Die cirkeltjes zijn niet letterlijk cirkels maar meer cirkelvormige bewegingen. Het doel is dat het wit van het papier zichtbaar blijft. Wit is als het ware de natuurlijke reflectie die huid van zichzelf altijd heeft.
Dat kan heel makkelijk: een achtegrond tekenen
je neemt grafietpoeder, kun je kopen of maken als je een potlood neemt en dat slijpt op een stuk schuurpapier.
(Ik gebruik stompjes waar je niet meer mee kan tekenen omdat ze te kort zijn) je vangt dat grafietpoeder op, neemt een zak watten en vervolgens doop je de watten in de grafietpoeder. En je kunt aan de slag.
Wil je liever een echt donkere achtergrond? Teken dan eerst een laag met houtskool, dan met een 4B potlood erover en doezel als laatste met een tissue.
Wat gebeurd er met het gezicht als je de achtergrond donkerder maakt?
Dat is een handige manier om nog meer de nadruk te leggen op of enkel het gezicht of een deel van het gezicht zoals de ogen. Ik heb 2 voorbeelden, eentje met en één zonder donkere achtergrond.
Als laatste nog aanvullende tips:
Goed papier is goud waard
Nog vaak zie en lees ik dat mensen op een a4 velletje lawaaibomen papier proberen, ja om te oefenen dan.
Maar papier is alles bepalend als je gaat doezelen of gaat tekenen in lagen. Koop knap papier als Strathmore 400, Canson tekenpapier of 360 grams acrylpapier. (van Schut of van Beek art)
Gebruik niet gelijk veel soorten potloden
Ik pak meestal 3 hardheden, als B 3B , 4B en houtskool, het is dan een beetje waar een tekening om vraagt. Heb je grote contrasten dan neem ik eerder zachte potloden en bij minder contrast de hardere als vanaf H tot de B
Teken 1 op 1
De meeste portretten komen vanaf een foto. Het is makkelijker als je die foto 1 op 1 tekent. Dan hoef je alleen te letten op de verhoudingen. Anders ben je met 2 dingen tegelijk bezig, en verhoudingen en het vergroten van het gezicht.
Goed of slecht is erg relatief
Ik merkte in mijn 10 jaar ervaring als professioneel tekenaar dat je, zeker in het begin, vaak erg kritisch bent op jezelf, iets wat ik zie bij veel deelnemers aan Net Echt.
Dat is goed en slecht. Want vaak in het begin struikel je dan over teveel tegelijk willen. Dat is logisch, want je wilt een geweldig portret, liefst niet morgen maar vandaag.
Ik leerde er 2 dingen van: zonder gejaag op resultaat gaat het sneller en hoe goed ik ook ben of word, er zijn altijd mensen beter als ik.
Experimenteer
Portretten kun je tekenen met potlood. Natuurlijk, maar er zijn nog talloze andere materialen. Sommige ook logisch, andere denk je niet zo gauw aan. Als je al las, watten, maar ook kwasten en verschillende soorten doekjes. En grafietpoeder bijvoorbeeld kun je ook los kopen, zelfs wateroplosbare. Nou, als ej zelf aan de slag gaat, alle succes met tekenen en tot het volgende artikel.