Het antwoord is: ‘Nee’.
Het hangt samen met de manier waarop je jouw portrettekening presenteert en welke tekentechniek je beheerst..
De presentatie van je portret is o.a afhankelijk van:
- compositie
- welke toonwaarden (welke potloden) je gebruikt
- welke mate van (foto) realistisch tekenen je nastreeft
- Met compositie bepaal je wat je wilt vertellen met het portret in vormen, zoals de keuze voor welke achtergrond.
- Met toonwaarden, het verschil tussen licht en donker, leg je nadruk op bepaalde delen van het portret en laat je de stemming of sfeer zien
- Het realisme geeft niet alleen de gelijkenis aan maar ook de mate van hoe natuurlijk het gezicht overkomt op de toeschouwer.
De elementen van compositie
- lijnen
- natuurwetten
- belichting (toonwaarden)
Met lijnen creëer je niet alleen vormen maar ook de illusie van diepte en expressie. Met belichting maak je de toonwaarden die de 3d illusie op papier versterken En door het toepassen van oude wetten zoals de gulden snede maak je en beeld dat voldoet aan archetypische voorwaarden waardoor het veel mensen aanspreekt.
Met lijnen alleen al vertel je iets. De manier waarop je de lijnen tekent van je portret bepalen al voor een groot deel de expressie.
Oude compositie regels worden nog vaak gebruikt, zoals de gulden snede en de regel van derden. Grofweg kun je stellen:
Wanneer je de vlakken op je tekenpapier met rechte lijnen verdeeld krijg je een ‘zakelijker’ ontwerp dan wanneer je een meer informele lijn verdeling toepast. Het is wanneer je met compositie regels wilt spelen wel handig als je ook de regels kent.
Toonwaarden
Toonwaarden worden bepaald door de belichting en in feite ingetekend door verschillende vlakken van licht en donker op het gezicht te maken. Het helpt je om sneller tot de juiste verhoudingen van een gezicht te komen als je een portret tekent door het gezicht niet als één geheel te zien. Maar als een puzzel van allemaal kleine stukjes licht en donker.
De mate van realisme
Realistisch tekenen is vooral gebaseerd op het toepassen van technieken. Die allemaal niet zo heel moeilijk zijn. Als je ze kent natuurlijk denk je dan, maar nee, ze zijn niet moeilijk om aan te leren. Hoe realistisch je tekent hangt af van o.a.
Gewoon toonwaarden ´inkleuren´ geeft geen realistische huidtinten. Enkel grijze vlakken om inzicht te krijgen in de opbouw van het gezicht. Realistisch huidtinten tekenen is een andere techniek.
Ogen tekenen
Ogen zijn de blikvanger van een portret. Voor de donkere delen kun je dan eigenlijk niet om houtskool heen al is dat ieders zijn voorkeur.
Haren tekenen voor je portret is in feite zien dat het geheel ook hier verdeeld is in vlakken. Wanneer je dat ziet is de rest techniek. Technieken met gum of techniek om realistisch enkele losse haren te tekenen.
Dat het niet altijd even makkelijk gaat komt, als je alles bijelkaar neemt, door deze drie:
- Techniek is een groeiproces, een proces dat samenhangt met de zoektocht en ontwikkeling in stijl en vorm.
- Materiaal is beseffen wat potlood(grafiet) of houtskool precies doet, hoe je deze twee kan mengen en op die manier verschillende toonwaarden kunt maken.
- En ook goed om te weten, niet alles gaat gelijk goed. Ik vergelijk het altijd met je eerste rijles. Moest je alles tegelijk doen, zo leek het dan en dan ook nog opletten. Binnen, buiten spiegel, over je schouder kijken, he, en uitkijken voor die zwabberende fietsers. Het leek heel veel maar nu stap je in en rijd je weg. Zo gaat het met portrettekenen ook. .