Wat heb je nodig voor portret tekenen?
Je hebt nodig 3 grafietpotloden, een B, een 2B en een 4B of 9B. Daarbij houtskoolpotlood, grafietpoeder en watten. Met deze samenstelling maak je al de mooiste portrettekeningen als je ook op de afbeelding ziet.
Natuurlijk is er nog meer maar dat hangt af van wat je hebt aan teken-technische kennis, wat voor belichting jouw tekening heeft en of je bijvoorbeeld echt diep zwart nodig hebt.
Hieronder een overzicht van andere materialen die ik vaak gebruik:
Watten
Ja, doe mij maar 4 zakken…Nou ja, daar doe ik dan wel een heel jaar mee. Gaat niet zo snel. Je kunt prachtig doezelen met watten. Soms doe er de afwerking van een gezicht mee, of voor achtergronden.
Voorheen maakte ik die met potlood, streepje voor streep of cirkeltje voor cirkel. Maar dat is monnikenwerk. Met watten gaat het veel sneller.
Wat ik wel doe voor ik een laag grafietpoeder aanbreng met watten: eerst een ‘onderlaag’ tekenen met een zacht potlood. Ik merkte dat je dan geen spontane donkere vlekken krijgt die je niet wilt.
Gum
Gum ligt voor de hand. Maar ik doe meer met gum. Snijd ze in plakjes of vormen die ik nodig heb. Maak er bomen mee en haren tekenen met gum gaat ook geweldig.
De haren op het vorige portret zijn ook vooral gemaakt met gum. Over beiden schreef ik in 7x Verschil wat je kunt downloaden. Dan leer je dat je met gum ook kunt doezelen en waarom je voor een aantal dingen beter gum kunt pakken dan een doezelaar.
Ook handig: de elektrische gum.
Een ronddraaiend staafje gum waarmee je makkelijk allerlei details kunt maken.
Onyx potloden
Waar die naam vandaan komt weet ik niet maar het zijn potloden die beter zwart maken dan grafietpotloden. Zet alle gradaties grafietpotloden op een rijtje, van H tot B en je ziet: het is eigenlijk alleen maar grijs. Vandaar Onyx.
Onyx maakt beter zwart maar wat er precies inzit is onduidelijk. Eenmaal aangebracht kun je doezelen ook vergeten. Lang niet zo mooi als met grafiet of houtskool.
Faber Castell Aquarel potlood
Dat zegt het al, je kunt ze met water bewerken. Maar dat doe ik niet. Ik gebruikte ze voor een experiment. Om fotorealistisch te tekenen. Je maakt er een dikkere laag mee die je makkelijk kunt doezelen en het effect is wel heel realistisch als je op de foto ziet.
Het voordeel vind ik is dat je je ze beter kunt doezelen en bewerken met gum zonder dat het snel lelijk wordt. Dat komt omdat het een dikkere laag achterlaat dan grafiet potloden. Ik heb ze in 4B en 8b, zacht dus makkelijk te doezelen.
Pierre Noire Houtskool
Goed denk je, houtskool is houtskool. Eh, eh ,eh…no no mooi niet. Ik gebruikte altijd Derwent houtskool potloden. Maar ja, nieuwsgierigheid. En deze is anders: lijkt wat dikker, ik zou het willen omschrijven als vettiger en dus lastiger te doezelen. Maar wel heel mooi voor streep effecten.
Zoals bij de wenkbrauwen van ogen. Die kun je met 1 veeg laten vervagen zodat ze als het ware overlopen in de huid. Dat lukte met derwent niet zonder te mengen met grafietpotlood. Ben ik nu om?
Nee, ze hebben allebei hun specialiteit. De Derwent houtskool is echt geweldig voor achtergronden maar met de Pierre Noire kun je beter doezelen als je op de foto ziet.
Tombow Mono Zero
Eigenlijk een heel dun gummetje in een pen. Het voordeel: je kunt hele kleine lichtplekjes maken.
Die bijvoorbeeld ogen of huid super realistisch maken.
Bij de pijlen zie je de lichte plekken gemaakt met de Tombow. Werkt geweldig, alleen als iets echt wit moet blijven, dan kun je er beter omheen tekenen. Zoals bij de reflectie van de ogen.
Na het gummen wordt het nooit meer helemaal wit.
Mesjes, opvangbak en schuurpapier
Potloden slijp ik met een mesje. En haal ze daarna met de punt over het schuurpapier. Het grafiet wat er zo vanaf valt bewaar ik. Want daarmee, als je zag, maak ik bijvoorbeeld achtergronden.
Grafietpoeder
Ik noem het apart omdat ik het verzamel als ik potloden slijp maar je kunt het ook gewoon kopen. In potjes en zakjes. Eigenlijk is grafietpoeder een smeer middel, voor sloten en scharnieren bijvoorbeeld.
Op de afbeelding hieronder zie je een selectie van wat er te koop is.
Je kunt stellen dat je 3 soorten hebt:
je eigen slijpsel. Kun je nog verdelen in hard en zacht
- gewone grafietpoeder
- in water oplosbare grafiet poeder
- En als je bij Gerstaecker ziet heb je nog houtskoolpoeder ook.
Het is niet zo dat je poeder op je papier gooit waarna je het verspreid met een tissue en dan klaar.
Voor de mooiste effecten heb je toch een voorbereiding nodig. Zo wordt een achtergrond met grafietpoeder mooier, het doezelt beter, als je eerst een laag zacht potlood opzet. Dan krijg je beter dat vervaagde effect voor elkaar
9H potlood
Teken ik nooit mee. Veel te hard. Maar…ik maak er groeven mee in het papier. En dat ziet er net ‘echt’ uit als je losse haren tekent. Hoe dat eruit ziet zie je op de vergroting hierna.
Voor je dat doet: dat lukt alleen echt goed bij dik papier.
Conclusie
Portret tekenen wordt nog leuker als je al die ‘speciale’ materialen kent en weet te gebruiken.
En, nee deze lijst is echt niet compleet. Ik weet nu sowieso eentje die er nog bij kan: kwasten.
Papier
Koop Strathmore 400, Canson 160 grams of 360 grams Acryl. Strathmore 400 serie heb je in verschillende maten, zelf pak ik altijd a2.
Natuurlijk heb je nog meer goede merken. Waar het om gaat is bijvoorbeeld het verschil hieronder. Dikker papier is beter doezelen.
Als voorbeeld de volgende afbeelding.
de eerste op lawaaibomen papier. Wat je tegenkomt in goedkope schetsblokken.
Wat je koopt bij Action, Hema of waar dan ook. Mooi om te schetsen maar als je ziet, ga je doezelen dan krijg je een vlekken parade. En zeker niet zoiets als bij de tweede afbeelding.
Tekenpapier heeft structuur. En die structuur zorgt als het ware dat het grafiet zich op een bepaalde manier ‘gedraagt.’
Op een glad stuk papier is dat nogal wispelturig. Krijg je vlekken waar je ze nou net niet wilt.
