Van potloodstreep tot persoonlijkheid

Wat is jouw stijl?

Jij kent van Gogh. Dan weet je gelijk wat stijl is. Vergelijk het met Monet. Of met Herman Brood. Allemaal stijlen. In het kort: hoe jij een lijn op papier zet, welke kleuren je kiest en wat voor belichting, die keuzes bepalen je stijl.

‘Is dat belangrijk?’ Daar kun je eindeloos over discussiëren maar simpeler is dit voorbeeld: ik heb hieronder mijn naam op 2 manieren geschreven. In welke van de 2 zou je als ondertekening van een contract meer vertrouwen hebben?

Stijl is als een vingerafdruk: uniek en onmiskenbaar. Het is de manier waarop we onze persoonlijkheid op papier zetten.

Het ontwikkelen van een eigen stijl

Een stijl heb je niet vandaag. Of morgen. En als je een stijl hebt blijft het ook nog niet eens voor altijd die stijl. Stijl is een proces dat zich steeds aanpast aan hoe jij iets ziet. En met de jaren dat je ouder wordt veranderd dat.

Voor Vincent van Gogh was zijn kenmerkende, kleurrijke stijl niet van de ene op de andere dag ontstaan. Zijn vroege werk lijkt op een zoektocht naar zijn eigen expressie. Pas later ontwikkelde hij zijn unieke, post-impressionistische, stijl die we nu zo bewonderen. Deze ontwikkeling laat zien dat stijl een proces is, een reis die voortdurend in beweging is.

Welke invloeden bepalen je stijl?

In het volgende stukje heb ik een aantal punten die invloed hebben op stijl.

Inspiratiebronnen:

Stijl verandert als je aan het schilderen of tekenen bent. De invloeden died aar voor zorgen zijn dezelfde als die je overtuigingen maken: vrienden familie, gebeurtenissen, vooral de emotionele en ook trends. Zelf humeur. Teken maar een portret wat je eerder tekende maar nu als je chagrijnig bent.

Experimenten:

Stijl hangt ook samen met materiaal, je voorkeur voor bijvoorbeeld houtskool geeft andere portretten dan wanneer je enkel grafietpotloden pakt. Ik heb hier een video waarin ik experimenteer met wateroplosbare grafietpoeder.

Overigens had niks met stijl te maken geef ik toe, ik was eigenlijk gewoon lui. Ik zocht een manier om makkelijk en met nadruk op makkelijk, om een pikzwarte achtergrond te kunnen maken. Voor mijn portretten. Kijk de video en oordeel zelf hoe makkelijk het was. Of niet.

Feedback:

Wat je met feedback doet, in welke vorm dan ook telt zeker mee. Over geen enkel ander onderwerp wordt zoveel gezegd als natuurlijk een portret. Een portret moet lijken al zit daar wel wat speling.

Want het begint al met interpretatie. Niet alleen van de kunstenaar. maar een kijker kan zeggen : ‘Hmm, ja het is hem wel hoor maar die ogen, volgens mij heeft hij zijn ze te groot.’ Maar misschien heb jij als kunstenaar iets met ogen, vind je dat iedereen een vriendelijke uitstraling verdient. En dat bereik je bijvoorbeeld met grotere ogen. Vandaar: interpretatie. En heel vaak gaat dat nog onbewust ook.

Stijl is een punt als je commercieel gaat

Ja, stijl maakt voor een groot deel of mensen jouw werk gelijk herkennen. Of ben je er eentje van de tig miljoen? Als je gaat verkopen hangen stijl en marketing nauw samen omdat je stijl een onderdeel van de hele verkoop proces is.

Als zelfexpressie

Als ik mezelf maar als voorbeeld neem en kijk naar mijn vroege schilderijen, hieronder, zie je ook verschillende stijlen. Nee, was ik me niet van bewust toen. Had vooral te maken met de gebeurtenissen en levensvisie van toen. De eerste aquarel was nogal surrealistisch en bij de tweede had ik inspiratie van Carel Willink.

Maar mensen die je schilderijen bekijken pikken stijlen wel op. Ik herinner me nog de reacties waaronder de vraag van iemand: ‘Was de schilder depressief of zo?’

Ik had een voorliefde voor noem het maar de donkere kant en surrealisme. Wat zonder meer een gevolg was van mijn leven toen. Maar dat weet je vaak pas achteraf.

Hoe ontwikkelt je stijl zich dan?

Er zijn 2 manieren,

• je zoekt, uit commercieel oogpunt bijvoorbeeld en
• het is een proces waarvan je dan weer wel en dan weer niet bewust bent

De eerste is lastig omdat je dan out of the blue zal ik maar zeggen ergens mee moet komen. En dat is vaak niet het beste resultaat. Dan kun je bijvoorbeeld beginnen met een sjabloon, een soort vastgestelde manier van werken, die je bij elk schilderij of tekening herhaalt.

Dat kan al heel makkelijk bijvoorbeeld dat je alleen drieluiken maakt. Of dat je altijd met een zelfde kleur onderlaag begint als je gaat schilderen.

Je kunt het ook in niet alledaagse combinaties zoeken, bijvoorbeeld een portret waarbij het gezicht is getekend met enkel houtskool op doek en de afwerking als bijvoorbeeld de achtergrond of effecten met acrylverf in kleur. Daar kan een stijl uit voort komen.

Conclusie

• Stijl is de handtekening van een tekenaar of tekenares, waardoor hun werk uniek en betekenisvol wordt.

• Stijl komt vrijwel nooit van vandaag op morgen, het is een proces. Wel kun je als je stijl koppelt met marketing een concept bedenken. Waar dan een stijl uit voortkomt.

Dat verdeelt het nut van een stijl al in 2 elementen, eentje is de commerciële kant en de andere de kunstzinnige kant, die jouw gevoel, jouw interpretatie weergeeft.

Wat het betekent om te zoeken naar stijl kun je zien in de voorbeelden hierna. Daaruit blijkt ook weer dat stijl vinden vooral doen is en geen denk proces. Deze voorbeelden zijn van mijn jongste zoon. Het zijn 2 abstract surrealistische schilderijen maar komen allebei uit een andere periode.

Wat kun je precies zelf doen als je een eigen stijl zoekt?

Het beste begin is experimenteren met verschillende materialen, als het voorbeeld in de video met wateroplosbare grafietpoeder. Dan is de kans het grootst dat het zich als het ware aan je openbaart.

Wil je het meer forceren dan kun je beter starten met het bedenken van een concept, een opvallende manier van werken, werkvolgorde of combi van 2 dingen die ervoor zorgen dat daaruit een stijl voorkomt.

Dat kan ook als je portretten tekent en denk vooral niet ik ben pas een beginner want ook dan maken dit soort uitstapjes naar verschillende experimenten het tekenen alleen maar leuker.