Als je fouten maakt doe je het goed
Heb je ooit het gevoel gehad dat je portrettekeningen ‘fout’ zijn? Dat perfectie onbereikbaar lijkt? Dan ben je niet alleen.
Met portrettekenen is dat nog meer het geval dan bij welke andere vorm van tekenen dan ook, een portret, realistisch dan, moet ook nog gelijkenis tonen. Verhoudingen die niet kloppen, hé, dat is mooi fout.
Mooi fout?
We nemen even een paar stappen terug en zetten de tijd omkeerder in. We fietsen terug naar je kindertijd, wellicht het moment dat je voor het eerst op je fiets stapte. Nou, zonder zijwieltjes dan. Je stapt op, raakt een pedaal aan en hoppa, je klettert om. Frustratie want het lukt niet, fout dus, want ja, niet fietsen maar omvallen is niet goed.
En dan begint het.
Soms letterlijk vallen en opstaan. Maar toch na tig keer omduvelen en weer overeind komt het moment dat je op de pedalen blijft en je eerste meters aflegt op die 2 wieltjes. Misschien weet je nog iets van die blijdschap van toen.
‘Je deed het goed, geweldig!‘ kreeg je dan te horen. Ja, ik weet dat nog wel.
Minder fraai, maar dat is even tussendoor en persoonlijk was dat toen het fietsen eenmaal ging er een heel nieuw probleem ontstond, ja, afstappen. Dat ging dus helemaal niet. Vraag me niet waarom, maar de oplossing was een berg zand, dat toen voor de deur lag. Ik reed daar naar toe en liet me dan gewoon omvallen in die berg. Ook goed toch? Ja, ik moet het nu nog, bijna zestig jaar later, nog steeds horen.
Fouten zijn nodig
Nou goed dan, waar ik naartoe wil is dat je niet zonder fouten kunt voor je aan GOED kunt beginnen. En toch zit dit, tussen de oren natuurlijk, wel vaak in de weg. Zo vaak dat het echte tekenen onder druk komt te staan.
En dan wordt het tekenen vervangen wordt door iets wat het midden houdt van meten en streepjes zetten tot het maken van een schets.
Dat meten is dan nodig om te streven naar zekerheid. Zekerheid dat die verhoudingen maar kloppen. Wat dan, zeker in het begin, toch nooit echt goed lukt. Want als je niet kunt tekenen helpt meten ook niet. Als je wel kunt tekenen, kan het zeker geen kwaad. Je hebt het meten dan minder nodig maar het is zeker als je hele grote portretten tekent wel handig.
Terug naar goed en fout.
We zijn nu zover, dat wil je naar goed, je vrijwel niet zonder eerst fout kunt.
Maar ik ga nog een stap verder, ik maakte al vele fouten, natuurlijk, dat doet niet iedereen, ik filmde veel van mijn portretten. Het tekenproces dan. Door mijn tekenprocessen te filmen, ontdekte ik dat ik bijvorbeeld dat te snel begon aan details, waardoor de basisverhoudingen niet klopten.
En later kwam ik er achter, tijdens de workshops die ik gaf, dat veel beginners, ik dus ook, dezelfde fouten maken. Ik noem er eentje: ‘Wist je dat veel beginners gezichten vanaf de zijkant allemaal te smal inschatten?’
Nou zo zijn er nog velen bijna standaard beginners fouten. Bijvoorbeeld: gebrek aan contrast. Door een gebrek aan toonwaarden komt het idee van diepte niet echt uit de verf.
Dat is het unieke van Net Echt, in tegenstelling tot andere programma’s laat ik je precies zien waar ik weleens de mist in ging. Zodat jij ze kan voorkomen. Daarbij ga je ook zien hoe je fouten onzichtbaar corrigeert. Grafiet is echt super flexibel als je weet hoe.
Terug naar stap 1 eerst leren tekenen
Zo zie je dus dat fout ook goed is. Je kunt er namelijk niet omheen. Fout en goed zijn maar gedachten. Als het om verhoudingen gaat is dat in Net Echt pas stap 2.
Stap 1 is dat je eerst echt gaat tekenen. En niet aaien over het papier, of streepje voor streepje. Begin met het schetsen van de basisvormen van het gezicht met vloeiende, zelfverzekerde lijnen. Gebruik je hele arm om de lijnen te tekenen, niet alleen je pols
Perspectief in lijnen afbeeldingen
Bij de pijlen 1 en 2 zie je een aantal lijnen waarmee je vanaf het begin al diepte suggereert.
Als je dan de toonwaarden gaat tekenen gebruik je die lijnen ook als leidraad voor de richting waarin je tekent.
En zo kom je dan in stap 2 op de goede verhoudingen. Lijkt je dat nog onmogelijk nu? Denk dan maar weer aan dat fietsen, dat was ook ooit onmogelijk.
Net als je vroeger dan maar op school zou zeggen dat fout ook goed kan zijn, zouden ze je verbaasd aangekeken hebben. Misschien nog even terzijde nemen.
Conclusie
Fout en goed zijn maar gedachten. Ze zijn zelfs relatief. En vallen vaak onder de categorie van wat iemand of bijvoorbeeld een cultuur er van vindt. Voor ons, als tekenaar of tekenares, is het belangrijk dat iets niet goed of fout is maar dat het hele proces naar gelijkenis doorgaat net zolang jij met die portrettekening bezig bent.
Je kunt bijvoorbeeld de verhoudingen perfect op papier hebben. Maar teken je daarna de toonwaarden er niet goed in zul je zien dat het nog altijd niet lijkt.
Dus, durf fouten te maken! Omarm het proces en ontdek hoe elke ‘fout’ je dichter bij perfectie brengt. Want als je fouten maakt doe je het goed. Afsluiting dan een korte video van een portret wat ik filmde. Waarin je ziet dat in het begin de verhoudingen niet kloppen. Maar het kwam toch goed.