De juiste verhoudingen vinden als je gaat portret tekenen
Je tekent de juiste verhoudingen makkelijker als je eerst een rechthoek tekent en dan in de rechthoek het gezicht. De lijnen van de rechthoek zijn dan de hulplijnen.
Je hebt hulplijnen nodig als je al die krommingen in de lijnen van een gezicht wilt tekenen. Wil je dat ineens zo uit de losse pols, dan lukt het niet.
Dat is net als je een cirkel wilt tekenen zo uit de losse hand. Dat gaat niet makkelijk. Maar teken eerst een vierkant en daarna in het vierkant een cirkel. En ja, dat gaat al veel makkelijker.
In dit artikel laat ik je 2 manieren zien waarmee je de juiste verhoudingen van een gezicht tekent:
- Manier 1: Vereenvoudigen
- Manier 2: Meten in stukjes
In dit artikel:
- hoe je makkelijker de verhoudingen tekent (1) met hulplijnen – met voorbeeld tekening
- en (2) schaduwen – plus voorbeeld foto en tekening
- met verhoudingen alleen ben je er nog niet
- Conclusie
- 4 punten
Manier 1 : de globale omtrek
Heb je weleens een cirkel uit de losse pols getekend? Knap lastig. Maar teken je nu eerst een vierkant en daarin de cirkel. Dat gaat het al veel beter. Als je in dat vierkant ook nog een kruis zet krijg je hem nog preciezer.
Bij de pijlen had ik al aangegeven op deze schets waar de schaduwlijnen tussen de ogen en vanaf de neus lopen.
Nu zie je hier dat ik het kruis in het midden op de lijn die de ogen vormen heb afgestemd.
Dat is voorkeur omdat ik zelf altijd met de ogen begin.
Maar je kunt dat kruis op allerlei manieren plaatsen en mocht je het handig vinden natuurlijk ook nog lijnen toevoegen.
Als je het zo verdeelt is het makkelijker. Het zelfde idee als met die cirkel.
Manier 2 : schaduwen
Je trekt een rechte lijn over je papier al naar gelang de houding van het hoofd en daarop begin je met de ogen. Uiteindelijk bouw je het hele gezicht op vanuit de schaduwvlakjes waarmee het gezicht is opgebouwd.
Het voordeel is: ogen zijn ten opzichte van het geheel klein. Kleine delen teken je eerder gelijkend dan wanneer je focust op het grote geheel in het begin. Van daaruit bouw je het net als een puzzel op met hulp van de schaduw vlakken die je op de huid tegenkomt.
Bij de pijlen zie je de schaduwvlakken die je gebruikt om de afstand tussen de ogen te bepalen. Overigens, wist je wellicht al, de afstand tussen de ogen in een gezicht is 1 oog. Dat zijn van die dingen die je leert in veel tekencursussen maar je hebt er niet veel aan. Omdat er ook nog zoiets is als perspectief.
Als het hoofd draait verandert het perspectief. Dus op een plat vlak wordt dan de afstand tussen de ogen juist minder.
Voorbeeld van de schaduwvlakken
Als je de ogen hebt kun je doorgaan met de rest. Ik maakte een voorbeeld afbeelding met alle schaduwvlakken erin zodat je een idee hebt hoe je dat zelf kunt doen.
Op de originele foto vond ik 8 schaduwplekken die je gebruikt als referentie. Goed, wellicht een beetje verwarrend zo met al die pijlen maar dan heb je nu wel een goed idee van hoe je het kunt doen.
Op de afbeelding hierna zie je hoe dat eruit zag op de foto met de nummers bij de pijlen.
Maar met de verhoudingen ben je er nog niet
Ze zeggen: meten is weten maar dat geldt enkel voor de wetenschap vrees ik. In de kunst spelen ook andere dingen een rol. Probeer het volgende: trek een foto over en teken vanaf die lijnentekening de schaduwen in het portret.
Je zou denken dat je zo altijd goed zit en het portret ook echt lijkt. Als je dan vervolgens de schaduwen erin tekent ga je zien dat het nog niet zomaar lijkt.
Conclusie
Samengevat als antwoord op: hoe begin je een portrettekening: je start met de ogen en door het gezicht als het ware te verdelen en vele licht en schaduw vlakken bouw je het op. Die verdeling in kleine vlakken maken dat je eerder de juiste verhoudingen goed tekent. Waardoor de gelijkenis in een portret ook op papier komt.
Of je zet het hele gezicht op met rechte lijnen. Als het ware hulplijnen waarnaast je makkelijker de rondingen van het gezicht kunt tekenen.
Nog 4 dingen die ik uit ervaring weet (omdat ik ze gebruikte tijdens de workshops die ik gaf)
- Neem een zo groot mogelijk vel papier, je trekt de haren uit je hoofd als je portret uiteindelijk er net niet helemaal op kan….na al je werk……..
- Bereid je voor op mislukkingen en vooral op …….kritiek. Over geen enkel ander soort schilderij is zoveel te zeggen dan over een gezicht. Lijkt het wel of niet? Heb ik daar echt een pukkel, mijn lippen lijken wel bol en noem maar op. Kritiek kan je wel helpen, zelfs van mensen die er geen verstand van hebben.
- Vereenvoudigen en onthouden kun je ook oefenen, ik noem het liever experimenteren, met tekenen.
- Teken 1 op 1. Neem een foto die net zo groot is als je tekent. Nog makkelijker: teken van een scherm af: stel je in op de afmeting die jij wilt. Het voordeel van 1 op 1 tekenen is dat je zo niet met 2 dingen tegelijk bezig bent: 1) de verhoudingen goed krijgen en 2) verkleinen of vergroten om het geheel passend te maken op jouw papier.